TAGBILARAN CITY, Bohol (PIA) — Fake news ang gipakatap nga kasayuran nga ang panganod nga gi-cloud seeding sa Bohol, didto na kahagbong isip uwan, sa Sugbo.
Kini maoy saysay sa Bohol Cloud seeding Technical working Group pinaagi sa Bureau of Soils and Water management (BSWM) ni Engr. Jocel Mendoza, didto sa tigum sa Sanguniang Panlalawigan Committee on Agriculture sa miaging semana.
Sa usa ka post sa social media nga nagbiay-biay sa Bohol pinaagi sa pagtuo nga ang panganod nga gi-cloud seeding sa Bohol napalid ra gihapon ug didto sa tagak sa Sugbo, gibutyag ni Mendoza nga dili usab dali ang pagtumbok kon ang panganod nga makit-an sa mga spotters, sakto pa ba usab nga sabudan sa asin.
Matud niya, lakip sa kwentahon ang kabag-on sa panganod, ang ang girumbo niini nga direksyon, ang kapaspason sa pagpapalid niini, aron kon matagak man human mahimoan sa cloud seeding, mapahimuslan sa mga taga Bohol.
Sa miaging semana, usa ka social media post ang nag-ingon nga ang uwan nga nasinati sa Sugbo, dala sa mga panganod nga gikan sa Bohol.
Apan, matud ni Mendoza, matag adlaw nila nga gisundan ang pagkaporma sa mga panganod ibabaw sa Bohol, ug niadtong Hunyo 12, kanus-a giingon nga ming-uwan sa Sugbo, nakita sa Cloud Seeding Technical Working Group (TWG) sa Bohol ang susamang mga panganod ibabaw sa Maribojoc ug Loon apan sanglit wala na kini kasegurohan nga mohagbong sa Bohol kon himoan sa cloud seeding, wala kini nila himoig lcoud seeding operations.
Laktud nga pagkasulti, gipasabut sa taga BSWM nga dili sila mopalupad sa ilang eroplano alang sa cloud seeding kon walay panganod, o kon ang namugna nga mga panganod, dili na mopahagsak sa uwan sa Bohol.
Ang Bohol may 16 ka watersheds o tubig saluran, ug kasagaran niini, nagpadagayday sa tubig uwan ngadto sa mga dams nga gipundohan sa tubig alang sa mga kabasakan.
Sa minglabay nga ting-init, grabe nga pagpanglutak sa mga kabasakan ang nasinati, butang nga maoy ikahurot sa tubig sa mga dams kon ipaagas na dayun sa wala mapilot nga mga lutak sa kabasakan.
“Nanginahanglan pa ang Bohol og dgahang uwan aron mappapilot una ang mga lutak sa kabasakan aron dili mohunob dayon ang patubig,” pasabut ni National Irrigation Administration Bohol Irrigation System in-charge Engr. Evelina Putong, didto sa tigum.
Natapok ang mga tinugyanan sa Bohol Cloud Seeding TWG ug sa mga opisyales aron tuki-on ang aghat ni oposisyon board member Vierna Mae Boniel-Maglasang nga undangon na ang cloud seeding kay nag-usik-usik sa kwarta sa goberno.
Anaa sa P5M ang pundo nga gitagana sa Department of Agriculture BSWM samtang gitugbangan kini sa Bohol og P2.5M alang sa paghimo sa cloud seeding operations.
Ang pundo, gibanabana nga makahimo sa usa ka buwan ngadto sa 75 ka adlaw nga pagpalupad sa eroplano nga mohimo sa cloud seeding.
Ang operations nagsugod niadtong unang semana sa Hunyo apan may mga adlaw nga dili sila mopalupad kon walay makit-an nga panganod nga pwede sabudan sa asin aron makapa-uwan.
Bisan pa, daghan pa gihapon nga mga kabasakan sa Bohol ang wala pa makapapilot sa mga lutak, bisan pa sa nasinati nga ginagmay nga uwan dala sa cloud seeding. (RAHC/PIA Bohol)
