Ang opisyal nga logo sang Maging Mapanuri thrust sang Presidential Communications Office (PCO) sa idalom sang Media and Information Literacy (MIL) Campaign. (Screengrab gikan sa Official Facebook Page sang Maging Mapanuri)
Ginsugoran sang damlag lang sang Presidential Communications Office (PCO) ang ma-id-id nga pagpanglakaton padulong sa pagpakigbato sa paglapta sang misinformation kag disinformation pinaagi sa pagtipon sang mga stakeholders nagikan sa pampubliko kag pribado nga sector sa isa ka collaborative forum nga gintawag “Maging Mapanuri Conference.”
Ang nasambit nga inisyatibo importante nga bahin sang pilot implementation sang Media and Information Literacy (MIL) Campaign nga nakasentro sa pagpatubo sang mga pumuluyo nga may ihibalo kag naga-isa paagi sa pagpauswag sang mapuslanon nga solusyon sa malapnagon nga mga panghangkat nga ginapangatubang sang mga information spaces kon sa diin natukod ang pundasyon sang isa ka demokratiko nga pungsod.
Ang kapuslanan sang sini nga lihok ang indi basta lang bangod ang alagyan sang impormasyon ang nakalab-ot na sa mas malapad nga online environment kon sa diin ang mga katawhan ang nagakonsumo sang nagkalainlain nga mga kaundan agud nga maumpawan ang ila kagutom sa impormasyon nga naga-impluwensiya sa pila ka mga paghangop kag panan-awan.
Paano kita mangin mas responsible nga mga tunaan kag konsumidor sang impormasyon?
Ari ang masiling sang mga thought leaders bahin sa pagka-media literate:
Media Literacy nga may Accountability
Sa sining panahon sang digital information revolution, ang mga smartphones kaangay nga parehas grasya kag sumpa.
Apang ini magamit bilang isa sa kasangkapan agud magpabilin nga may nahibaloan, ini mahimo man nga armas kon ang impormasyon ginamaniobra agud nga madiktahan ang pangkabug-osan nga kamatuoran.
Pagpakigbahin ni seasoned journalist Ivan Mayrina sang mga labing maayo nga journalistic practices sa tion sang Maging Mapanuri Conference. (Laragway gikan sa PCO)
Ginhatagan punto ni GMA News and Public Affairs Journalist Ivan Mayrina nga ang impormasyon angay sang isa ka puzzle nga indi makumpleto kon indi magamit ang prinsipyo sang triangulation.
Ini nagakahulugan nga ang mga konsumidor sang impormasyon ang indi lang dapat basta nagapili sang impormasyon nga nakalinya sa ila opinyon kag kabigon ang mga ini nga bug-os nga kamatuoran.
Dugang pa sini nga ang literacy sa bahin kon paano kita nagakonsumo sang balita kag impormasyon nagakinahanglan sang partikular nga lebel sang disiplina, bukas nga panghunahuna, kag pagkamainubuson.
Bangud nga bisan sin-o makabuhat sang journalism paagi sa social media, importante para sa katawhan nga magbinag-binag kag mapamatud-an nga nagikan sa mga kwalipakado kag may kredibilidad ang mga impormasyon nga ginapakigbahin para sa publiko.
Sa bagay nga ang paghibalo sang kinaiya sang matuod kag sayop nga impormasyon ang angay trataron nga isa ka basic life skill kaangay sang pagbasa kag pagsulat.
Para sa mga naga-umpisa, may ara nga mga nahanas nga mga mamamahayag nga nagarepresentar sang otorisado nga mga hulut-balitaan nga nagaserbe bilang masaligan nga mga ginakuhaan sang impormasyon nga nagakaigo kag napamatud-an.
Ginhatagan man importansya ni Mayrina nga ang matuod nga journalism kinahanglan nga mag-uswag sa karon nga halos kalabanan nga nagahimo sini pero sa indi istrikto nga talaksan. Sa bagay nga ang mga nagahimo sang impormasyon makakomitir lang sa kaaayohan sang tanan kon nagahimo sang accountability.
Amo nga, sa kabug-osan, may ara tatlo ka mga C sa isa masaligan nga journalism – credible (mapatihan), context-driven (nagakaangay nga konteksto), kag consumer-oriented (nahimo para sa mga konsumidor).
Ang pagpasad sang aton media kag information literacy ang mahimo mangin taming batok sa pwersa sang fake news, misinformation kag disinformation sa kalibutan kon sa diin ang kamatuoran kag ang kabutigan nahamtang sang wala kataposan nga pag-inaway.
Sa amo lang nga pamaagi aton maisog nga manabigar ang makatalalang nga alagyan sang information age, mapakita ang tinago nga hiyas sang ihibalo apang nga ginalikawan ang makatalagam nga mga siod sang pagpatalang.
Media Literacy bilang isa ka Shared Responsibility
Bangod sang social media, nangin mas mahulas kag bukas ang komunikasyon kon sa diin ang tanan makapabutyag sang ila nga tingog sa pila ka importante nga mga isyu.
Apang, ini nagakahulogan man nga ang tanan nagapakigbahin sang tupong nga papel sa paghimo sang information space nga matuod, accountable, kag nagaalalangay.
Ginpahayag ni PCO Secretary Cheloy Velicaria-Garafil nga tanan kita nagapaabot sang palaabuton kon sa diin ang mga kamatuoran mas mataas nga nagatindog sang sa iban pa, kon sa diin indi na magkahadlok ang tanan bahin sa impormasyon nga ginakonsumo.
Pagpahayag ni PCO Secretary Cheloy Velicaria-Garafil sang mensahe sang pagpalig-on sa mga stakeholders sang MIL Campaign. (Laragway gikan sa PCO)
Dugang pa sini nga sa aton pag-ululupod, maporma ang kalibutan kon sa diin ang media kag information literacy indi lang basta handom, kundi ginakabuhi.
Ang Google, isa sa mga pinakadako nga ginakuhaan sang online nga impormasyon, nagapatigayon sa karon sang capacity-building training para sa mga mamamahayag sa pagahatag sang mga ihibalo kaangot sa mga fact-checking tools bilang kabahin sang ila tinutuyo sa pagbulig sa pagpasanyog sang matuod nga impormasyon sa digital media.
Suno kay Atty. Yves Gonzales sang Government Affairs and Public Policy sang Google, nga nagpakigbahin sa conference bilang isa sa mga resource persons, nga tubtob sa karon, ang multinational company nakapahanas na sang kabug-osan nga 177,500 ka mga mamamahayag.
Pagpahayag ni Atty. Yves Gonzales sang mga digital literacy initiatives sang Google. (Laragway gikan sa PCO)
Sa pihak nga bahin, si TikTok Philippines and Malaysia Head of Public Policy Toff Rada ginpahayag nga ang lapnagon nga kasangkapan para sa short-form content ang aktibo sa pagtrabaho padulong sa pagpasiguro nga ang mga nagagamit sini maamligan batok sa mga malain nga nga mga aktor kag patalang nga mga online content.
Pagpabutyag ni Toff Rada sang TikTok sang panumpa sa responsible digital innovation. (Laragway gikan sa PCO)
Ginsulit man ni Rada ang importansya sang kolaborasyon sa pag-agom sang pangkabilogan nga tinutuyo sang MIL Campaign. Lamang nga ang pagpakigbato sa online mis- kag disinformation isa ka shared responsibility bangod isa ini ka multi-sectoral nga probleima nga nagakinahanglan sang multi-sectoral man nga solusyon.
MIL sa sentro sang CommUNITY
Ang nagahiliusa nga pumuluyo ang makapatuman sang makapanghikot nga media kag information literacy sa pungsod.
May kaangtanan sini, ang pagsakdag sang MIL dapat nga nagapanggamot sa organization, institutional, nasyonal, kag rehiyonal nga lebel sang sosyodad.
Isa sa mga direkta nga resulta sang MIL Campaign ang pagakip kag pag-angot sang media literacy sa basic education curriculum agud nga mapatudok ang buhat sang kritikal nga paghunahuna sa tion sang formative years sang Pilipino nga mga estudyante.
Ang Presidential Communications Office partikular nga nagahamtang sang lugar para sa mga aktibo nga pagpakigbahin sang mga estudyante sa adbokasiya sang MIL paagi sa pagtalana sang mga aktibidades nga nakaangot sa responsible nga digital citizenship.
Kabahin sini ang pagpatigayon sang Campus Caravan para sa 2023 Communications Month nga nagatanyag sang MIL workshops, panel discussion, information booths, kag mga paindis nga nagahatag igtalupangod sa ikasarang sang pamatan-on nga henerasyon sa pagpakigbahin sa nation-building.
Ang kabug-osan sang hilikuton nakalinya sa selebrasyon sang 2023 Communications Month nga may tema “CommUNITY: Nagkakaisang Tinig Tungo sa Bagong Pilipinas,” nga nagatuyo nga pauswagon ang whole-of-government, whole-of-community approach agud nga pamatokan ang mis- kag disinformation.
Indi lang sa pagpamatok sang mis- kag disinformation, ang kampanya sang MIL nakasentro man sa pagpatubo sang mas masanag kag mas may ihibalo nga pumuluyong Pilipino.
Paagi sa paghimo sang media literacy bilang pamakod nga bato sang pampubliko nga diskurso, nagatanom ini sang binhi sang pagsalig, pagkamapatihan, kag mas mabakod nga demokrasya.
Magpabilin nga may ihibalo, magpabilin nga nagabantay, kag indi gid pagtuguti ang mis- kag disinformation nga matabonan ang aton alagyan pakadto sa kamatuoran. (AAL/FRG/PIA Region VI/PIA NCR)
