TAGBILARAN CITY, Bohol (PIA) – Kay ang natanum na nga humay, dili mahimong kamad-an ilabi na sa panahon nga kini mosugod na og banay, nahukman sa Bohol Cloud Seeding Operations Task Force (BCSOTF) nga sumpayan pa ang 50 ka oras nga artipisyal nga pagpa-uwan taliwa sa wala pa gihapon ka hunat nga ting-uwan.
Didto sa espesyal nga tigum sa BCSOTF didto sa Conference Hall sa Provincial Administrator’s Office sa Kapitolyo, napadayag usab ang bag-ong executive Order nga giluwatan ni Gob Erico Aristotle Aumentado kabahin sa paghulmag balik sa BCSOTF, nga maoy magtutok sa ipadayon nga 20 ka oras nga cloud seeding operations.
Kahinumduman nga ang Federation of Irrigators Associations sa Bohol, ang League of Municipal Agriculturists ug ang Municipal Agri-Fisheries Council sa Carmen, una na nga oipsyal nga mingduso sa hangyo sa dugang nga cloud seeding operations.
Matud sa mga kahugpungan sa mga mag-uuma, daghan pa nga mga lugar sa Bohol ang nanginahanglan sa uwan aron makasugod sa uwahi nga pagpananum ug sa magpalahutay sa mga natanum na.
Ang Office of the Provincial Agriculturist, nga karon gipangulohan na ni Acting Agriculturist Larry Pamugas, nakakuha og P2.5 milyones nga pundo gikan sa Provincial Disaster and Risk Reduction Management Program aron ika-cloud seeding agi og sumpay sa nahurot na nga P5 milyones nga pundo sa Department of Agriculture Bureau of Soils and Water Management (DA-BSWM).
Segun sa taho sa Department of Agriculture Provincial Agri-Fisheries Development and Coordinating Office, sa kinatibuk-an nga 58,222 ka ektarya nga humayan sa Bohol, mas daghan niini ang nagsalig lamang sa sawod samtang ang nahibilin nga mga humayan, giabagan sa patubig sa National Irrigation Administration (NIA).
Segun sa DA, 30,416 ektaryas nga mga basakan sa Bohol ang anaa sa sawod nga lugar ug nagsalig lamang sa uwan, samtang 27,806 lamang ka ektaryas nga basakan ang may magamit nga patubig, gikan sa NIA.
Tungod sa epekto sa El Nino, sa 27,806 ka ektaryas nga mga basakan nga gialagaran sa NIA, tungod sa pagnihit sa tubig hangtud karon, 17,535.37 lamang ka ektarya nga mapatubigan, matud pa ni Engr. Evelina Putong, sa hepe sa NIA BIA ug BIIS.
Sa kinatibuk-an nga 17 mil ektaryas, 12,115 ka ektaryas lamang ang napasanapan sa tubig gikans a mga dams, tungod sap ag-angay-angay usab sa tubig, dugang ni Engr Putong.
Sa mga napasanapan sa NIA, wala pay 3 mil ka ektarya ang gidaron ug gikamot pag-andam sa pagbalhin sa tagud, 7,7057.93 ka ektaryas ang natamnan ug gipaabut nga makabanay, samtang 235 ka ektarya pa manag ang minssugod na og banay.
Tungod niini, gipasabut sa NIA nga sa ilang giprogram nga 17 mil ektaryas nga pagtubigan alang niining wet cropping season, 45 porsyento pa lamang ang natamnan, ug dili pa maseguro sa NIA nga makalahutay ang natanum nga humay kon wala na usab uwan nga makatabangs a pagpatubig sa mga basakan.
Sa pagpaundo, matud sa Kapitolyo nga mahimong ugma dayon makalupad nag sugod ang eroplano aron mangsabwag og asin para makapa-uwan. (RAHC/PIA Bohol)
