ILIGAN CITY (PIA) — Gipakita niining syudad ang nagkadako nga papel niini sa regional nga inobasyon pinaagi sa pag-host sa Northern Mindanao Regional Innovation Program and Exhibit (NorMinRIPE) 2025 alang sa unang higayon, nga nag-promote sa mga lokal nga paningkamot sa pagtukod og smart, inclusive, ug tech-driven nga ekonomiya.
Ang NorMinRIPE 2025 gipahigayon niadtong Abril 21-22 sa Robinsons Place Iligan Atrium ug kini ang ika-upat nga selebrasyon sa National Innovation Day sa rehiyon. Gitapok sa maong ang mga stakeholder gikan sa mga lokal nga kagamhanan sa gobyerno, nasyonal nga mga ahensya, mga academic nga institusyon, pribadong sektor, ug mga startup sa komunidad.
Sa tema nga “From Ideas to Impact: Empowering Filipinnovators for National Development,” tinguha sa NorMinRIPE 2025 nga ipasiugda ang inklusibong inobasyon ug magsuporta sa pagpalambo sa rehiyon.
Naglakip kini og mga seminar, workshops, exhibits sa teknolohiya, pitching sessions, ug mga networking activities nga nakatutok sa pagpangusog sa innovation ecosystem sa Northern Mindanao.
Si Reggie Punongbayan, presidente sa Iligan Chamber of Commerce ug chairperson sa Northern Mindanao ug Lanao del Norte MSME Development Councils, miingon nga ang pagpahigayon sa NorMinRIPE sa Iligan City usa ka pahayag sa kahimtang ug determinasyon sa syudad nga manguna isip Smart Metropolis sa Katundan nga Mindanao.
Samtang sa iyang keynote message nga gi-deliver pinaagi sa video, gipasiugda ni Department of Economy, Planning, and Development (DEPDev) Secretary Arsenio Balisacan ang papel sa inobasyon sa pagpalambo sa nasud.
“We must flip our mindset from being slow adopters to proactive solution-seekers, from merely using imported technologies to developing our own, and from being recipients of innovation to becoming its architects. Let us work together to ensure that innovation is not just a tool for progress, but a foundation for resilience, equity, and long-term national development,” matud niya.
Si Department of Science and Technology (DOST) Secretary Renato Solidum, Jr. usab naghatag og mensahe pinaagi sa video, nga nagpasabot nga ang inobasyon usa ka yawi nga aspeto sa socio-economic agenda sa administrasyon.
“Innovation is an integral aspect of the socio-economic agenda of the current administration. President Bongbong Marcos has frequently emphasized the importance of innovation in developing solutions and addressing concerns at both the local and national levels,” sumala niya.
Ang usa sa mga highlight sa kalihokan mao ang Barangay Micro Business Enterprise Forum, nga nagtudlo sa mga micro ug small business owners bahin sa business registration, tax incentives, ug mga available nga support services.
Pinaagi sa exhibits, gibida ang mga teknolohiya ug produkto gikan sa mga ahensya sa gobyerno, unibersidad, startups, incubators, ug pribadong kompanya.
Daghang mga bag-ong pasilidad ang gi-inaugurar, lakip na ang Department of Trande and Industry – Shared Service Facility para sa Digital Creatives Innovation Hub, ang Iligan Investment Incentives and Promotions Center Office, ug ang DOST-Assisted SMART Cities Iligan Command Center.
Ang mga session sa kalihokan naglakip og nagkalain-laing aspeto sa inobasyon. Si Angelito Acupan sa Small Business Corporation nagpaambit og mga funding opportunities alang sa micro, small, ug medium enterprises (MSMEs). Si Kenno Michael Uy, CEO sa Lesstics, Inc. ug usa ka Iliganon, nagpasabot sa iyang kasinatian sa pag-convert sa usa ka eco-friendly structural panel nga gikan sa coconut coir ug bio-based polyurethane ngadto sa komersyal nga produkto.
Gihisgutan sab ni Sarah Perez gikan sa Plug and Play kung giunsa pagsuporta sa global innovation platform ang mga startup pinaagi sa investment ug kolaborasyon, nga naghatag og mga bag-ong oportunidad sa mga lokal nga startup nga mag-scale internationally.
Pinaagi sa Amihanang Mindanao Breakthrough Innovations and Technologies Awards, giili ang mga lokal nga kagamhanan base sa performance sa inobasyon ilalom sa 2024 Cities and Municipalities Competitive Index.
Ang mga awardees naglakip sa Cagayan de Oro City nga gi-deklarar nga Most Innovative Highly Urbanized City, El Salvador City nga Most Innovative Component City, ug Maramag, Bukidnon nga Most Innovative 1st Class Municipality. Gihatagan usab og recognition ang Balingasag, Misamis Oriental (2nd Class Municipality), Mambajao, Camiguin (3rd Class Municipality), Salay, Misamis Oriental (4th Class Municipality), ug Kauswagan, Lanao del Norte (5th Class Municipality). Samtang, nadawat sa Del Monte Philippines, Inc. ang Innovation Investment Award. (LELA/PIA-10/Lanao del Norte)
