SYUDAD SANG ILOILO (PIA) — Nagpadumdom ang Department of Health (DOH) batok sa mga balatian nga mahimo magtuhaw bangod sang nagapadayon nga masingkal nga init.
Sugod sa bulan sang Marso, nagpaguwa na ang Philippine Atmospheric Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA) sang matag-adlaw nga heat index ukon ang ang talaksan kon daw ano gid kainit ang ginabatyag kon ang relative humidity ginalakip sa aktwal nga temperatura sang hangin.
Ang temperature nga gikan sa 33 tubtob 41 degrees Celsius napaidalom sang PAGASA bilang “extreme caution” apang ang 42-51 degrees Celsius bilang “danger.”
Sandig sa forecast information sang PAGASA, ang kaparehas nga mga temperature ukon heat index ang mahimo nga magresulta sa heat cramps ukon pamumulikat kag heat exhaustion ukon pagkahapo, nga may simtomas sang pagpalangapoy, paglingin kag pagsakit sang ulo, kag pagsuka.
Dugang pa diri, ang madugay nga pagbulad sang adlaw ang nagapataas man sa posibilidad sang heat stroke, isa ka seryoso nga kondisyon nga mahimo madulaan sang animo, kagumon, ukon mga pagkurog ukon kombulsyon, nga mahimo ikamatay sang pasyente kon indi mabulong.
Abiso sang DOH nga kon may matalupangdan sa sini nga mga sintomas, ginapanugyan sa publiko nga gamiton ang masunod nga mga tikang sa first aid:
- Isaylo ang tawo sa isa ka landong kag mabugnaw nga lugar, kag maayo ang bentilasyon.
- Kuhaon ang sagwa nga panapton sang tawo.
- Magbutang sang mabugnaw nga compress, ice pack, mabugnaw nga tubig, ukon mabugnaw nga basa nga panapton sa panit, ilabi na sa palibot sang ulo, guya, liog, iruk, pulso, buko-buko, kag singit.
- Kon ang pasyente nakahibalo, palig-una ang masunson apang mahinay nga pag-inom sang mabugnaw nga tubig.
- Magpakig-angot sa mga emergency services, ukon dalhon gilayon ang tawo sa ospital.
Ginaabisohan man ang publiko nga regular nga bantayan ang report sang PAGASA kag maghimo sang mga tikang akon nga malikawan ang mga nasiling nga balatian kaangay sang pag-inom sang madamo nga tubig, likawan ang pag-inom sang cha, soda, kape kag makahulubog nga ilimnon, paggamit sang payong kag pagsuksok sang kalo, kag may malaba nga pako nga panapton kung ara sa guwa’ kag planuhon ang paghimo sang aktibidades sa aga ukon sa hapon kon sa diin mas mabugnaw ang panahon.
Sandig sa datos sang PAGASA, may apat ka mga istasyon nga ginamonitor ang heat index sa rehiyon lakip na diri ang Iloilo City, banwa sa Dumangas sa Iloilo, kag Roxas City kag banwa sang Mambusao sa probinsya sang Capiz.
Humalin sang Marso, dalayon nga ang syudad sang Iloilo kag banwa sang Dumangas ang nagalista sang pinakamataas nga heat index sa Kabisayaan Nakatungdan nga yara sa 39 tubtob 41 degree Celsius.
Angot diri, ang Regional Disaster Risk Reduction and Management Council (RDRRMC) VI nagpaguwa sang memorandum sa pagdumdom sa publiko sang mga tikang agod nga malikawan ang mga sakit nga may kaangtanan sa masingkal nga init. (AAL/FRG/PIA6/lakipan sang report gikan sa DOH)
