TAGBILARAN CITY, Bohol, February 5 (PIA) -- Bisan pa nga gilagda sa Joint Memorandum Circular (JMC) ang pagpahimutang sa Violence Against Women (VAW) Desk sa matag barangay, ang balaod nagpugong sa mga barangay sa paghimog paghusay o sabut-sabut aron mahiuli og magkapasayloay ang mga partido sa mga kaso sa VAW.

Kini maoy gipatin-aw ni Capt. Mildred Taga-amo, hepe sa Women and Children’s Protection Desk (WCPD) sa Kampo Dagohoy, didto sa regular nga programa sa Strategic Information Broadcasting in the Internet and other Access (SIBIA) nga iyaha sa Philippine National Police (PNP Bohol) Police Community Affairs and Development Unit (PCADU) sa Kampo Dagohoy.

Sa protocol sa pag-atiman sa mga kaso sa VAW sa level sa barangay, ang Anti-Violence Against Women and their Children Act (VAWC) o Republic Act 9262 nag pugong sa mga anaa sa barangay sa paghimo og bisan unsang matang sa paghusay, ubos sa Katarungang Pambarangay sama sa mediation, settlement, conciliation, arbitration, sa mga kaso sa VAWC, pasabut ni Tagaamo.

Hinuon, gimanduan ang Punong Barangay o kagawad nga natungdan o nagduty sa paghimo og labing dinali-an nga aksyon kon may masayran sila nga kaso sa VAWC, segun sa balaod.

Gitumbok usab sa mga tinugyanan nga sa mga kaso sa pagpanagmal, pagpanakit, panamastamas o bisan unsa nga matang sa VAWC sa pag-pagawas sa Barangay Protection Order (BPO) niana mismong adlaw nga mapasaka ang sumbong ngadto sa barangay, base usab sa kabug-aton sa kaso.

Ang balaod usab nag-saysay nga ang VAW nagpasabut sa bisan unsa nga pagpasakit sa tawo nga gibuhat sa kaatbang nga kasari-an (gender) nga mosangput sa pagpasakit sa lawas, sekswal nga panamastamas, silolohikal nga kalisang o pagpaantos, lakip na ang pagpanghulga, pagpugos sa pagbuhat sa mga butang o buhat, o hulga sa pagkuha sa kagawasan.

Matud ni Tagaamo nga sa sikolohikal nga pagpasakit naglangkob sa paglugos, abuso sekswal, panghulgang sekswal, panghurat sa trabahoan, pagbaligya sa kababayen-an, pagpangbugaw.

Gimandu sa balaod ang pagpahimutang sa VAW Desk sa matag barangay, subay sa JMC No 201-02 nga gipagawas sa Department of Interior and Local Government, Department of Social Welfare and Development, Department of Education, Department of Health ug sa Philippine Commission on Women.

Ang Barangay VAW Desk maoy motubag sa mga gender-based nga mga kaso nga dalhon sa barangay, magtabang sa   mga biktima nga makakuha sa BPO ug maggiya aron makakuha pag dugang mga serbisyo ang biktima.

Seguradohon usab sa VAW Desk nga matala ang mga kaso sa VAWC nga gidala sa barangay, magduso sa mga taho ngadto sa DILG ug DSWD matag tulo ka buwan, magtipig sa mga records sa kaso kay kini confidential ug magseguro nga kadtong otorisado lamang ang maka-kaykay niini.

Gimandu usab sa JMC ang pagpaugmad sa barangay gender-responsive plan aron matubag ang panginahanglan nga mapaundang na ang gender-based violence, lakip na ang pagpahimutang sa supports services, pagpagahum sa kababayen-an ug katawhan sa pagsumbong ugpaghimo sa sitema aron epektibo nga ikapadangat ang sumbong.

Si Taga-amo maoy guest sa  SIBIA nga gidumala ni Lt. Col. Norman Nuez ug Cpl. Aldrin Palaca sa PCADU sa Campo Dagohoy.

Dugang sa babayeng opisyal nga mingdaghan ang kaso sa VAW sa Bohol.

Matud niya, gikan sa Enero ngadto sa Disyembre 2022, mikabat sa 190 ang kinatibuk-ang kaso nga napadangat sa mga blotter sa kapolisan, human giduso sa mga barangay ang mga kaso nga gidangop kanila.

Sa 2023, o sa miaging tuig, nakubsan og 6 ka kaso mao nga miabut sa 184.

Sa kaso sa pagpanglugos, gikans a 95 ka kaso sa 2022, mi-ubos na kini sa 33 niining 2023, segun sa taho ni Tagaamo. (PIA Bohol)