TAGBILARAN CITY, Bohol, Jan. 25 (PIA) -- Gisugdan na og tuki sa mga tinugyanan ang teknikal nga mga panginahanglan ug gitimbang-timbang na ang paghimo na og cloud seeding sa nagka-menos nga uwan.

Kini dala sa pagtigum na sa mga representante sa Bureau of Soils and Water Management (BSWM), sa Department of Agriculture's Provincial Agriculture Technology Coordinating Office (DA-PATCO) kauban sa National Irrigation Authority didto sa NIA Regional Office niadtong Enero 23, aron sugdan na ang pagpangandam kon ugaling himoon na sa dili madugay ang paghimo og artipisyal nga uwan.

Kahinumduman nga ang BSWM mingpundo og idugang sa P2.5 milyones nga gipahat ni Gobernador Erico Aristotle Aumentado alang sa abag sa mga mag-uuma nga mahimong maapektohan sa gikahadlokan nga huwaw dala sa El Nino. 

Ang pundo, magamit alang sa cloud seeding operations aron makahimo sa pagpa-uwan ug makatilaw og tubig ang mga tanum sa kabukiran nga mao usab ang gisaligan sa Bohol sa pagkaon.  

Ang cloud seeding usa  ka lakang sa pag-induce sa uwan pinaagi sa artipisyal nga pag-usab sa panahon sama sa pagkati sa kadaghanon o matang sa uwan pinaagi sa pagsabud og kemikal nga maong dangpon sa tubig nga anaa sa kahanginan aron mahimong panganod.

Kini himoon pinaagi sa pagsabud og mga substance sa kahanginan nga makapasugod og tigum sa mga inalisngaw sa yuta ug kalikopan aron makahimo og panganod, sa panghinaut nga magdaghan kini ug makabundak pinaagi sa pag-uwan.

Gitagna sa Philippine Atmospheric Geophysical ug Astronomical Services Administration PAG-ASA sa Department of Science and Technology nga masinati sa Bohol ug sa silingang mga lalawigan sa Central Visayas ang paghuwaw nga mas mograbe pa sa Abril ug Mayo niining tuiga.

Sa pagpangandam alang niini, nagpundo ang Bohol sa gikataho nga nag-andam og P74.6 M nga pundo aron panemoson ang epekto sa El Nino, ug abagan ang mga mag-uuma nga maapektohan sa kunhod nga kita dala sa huwaw.

Samtang andam na ang pundo alang  sa cloud seeding nga miabut na sa P7.5 M ang natagana human misanong ang BSWM sa P5M nga dugang sa  pundo sa Bohol, matud ni Ramil Rodela sa Office of the Provincial Agriculture nga nagpaabut na lamang sa tukmang higayon aron kini sugdan.

Niadtong panahona diha nga gisulti kini ni Rodela, nasinati pa sa Bohol ang panagsang uwan-uwan.

Didto sa tigom sila Cecile A. Opada sa DA-PATCO, Engr. Orencio Apale ang NIA Engineering and Operations Division Manager, NIA Acting Operations Section Chief, Engr. Ma. Donessa Autida ug ang taga BSWM, segun sa taho ni Zarline Sambas, information Officer sa NIA7 nga ania dinhi sa Bohol.

Niini, gipasalig usab sa NIA ang padayun nga suporta ug koordinasyon, ilabi na kay ang labing apektado sa El Nino ug sa huwaw mao ang mga maghuhumay nga gipasaligan sa NIA nga hatagan unta sa patubig.

Apan, mapakyas ang NIA niini nga saad kon walay uwan sanglit ang mga dams nga maghatag sa tubig, nagsalig man usab sa sawod sa tubig uwan.

Human sa tigum, gisubay sa bahan ang Malinao Irrigation System, ang labing dako nga irrigation system sa Bohol nga mahimong magkaproblema kon magsugod na og kakuwang sa tubig irigasyon.

Ang inawas usa sa Malinao dam sa Pilar, maoy gisaligan sa tubig sa uban pang dams nga naghatag og dugang patubig sa mga humayan sa Bohol, segun pa sa NIA7. (RAHC/PIA Bohol)