TAGBILARAN CITY, Bohol (PIA) -- Sa nagsugod nag kalagiting sa init, gipasugdan na sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) ang bansaybansay sa mga tigpamatay sa kalayo  nga mga sakop sa people’s organizations nga maoy gisuholan sa ahensyas a pagpananaum niining mga kakahoyan.

Kini maoy gipaambit sa DENR Provincial Environment and Management Office (PENRO) atul sa El Niño Task Force meeting didto sa Ceremonial Hall sa Kapitolyo.

Kauban sa Bureau of Fire Protection (BFP) Bohol, gipasugdan sa DENR ang pag-organisa human mabansay sa BFP ang mga sakop sa people’s organizations ug gihimoag sitsema sa katali-an sa mga PO sa mga lugar diin usab mahimutang ang mga plantasyon nga gi-abangan sa DENR.

Kasamtangan nga anaa sa 36,749 ka ektaryas sa Bohol ang natumbok nga mga plantasyon nga sarang maigo sa sunog ilabi na sa mga panahon nga grabe na ang init ug laya ana ang mga cogon nga sikbit sa mga tanum.

Niini nga kadaghanon, may 8,037 ka mga ektarya nga anaa sa mga lugar sa Duero, Sagbayan, Catigbian, Mabini, Alicia, Ubay, Trinidad, Talibon, Getafe, Buenavista, Danao ug Dagohoy ang gitumbok nga delikado sa grass fire.

Dihi, may nahimo na nga mga firelines nga moabut sa 100 metros ang kataason ug 10 metros ka lapadon  matag ektarya samtang gitarget sa DENR nga makahimo og kinatibuk-an nga 300 ektaryas nga fire lines sa Duero, Sagbayan, Catigbian, Mabini, Alicia, Ubay, Trinidad, Talibon, Getafe, Buenavista, Danao ug Dagohoy.

Niining tuiga usab, natumbok na mahimoan na og mga mapa, ug naminitor na sa DENR ang 6,854 ka ektarya nga mga fire-prone areas sulod sa mga plantasyon dinhi sa Bohol.

Gisugdan na usab sa mga Forest Rangers sa DENR-Bohol kauban  ang mga trabahante niini sa field ang regular Landscape and Wildlife Indicator (LAWIN) Patrolling.

Ang LAWIN usa ka Forest and Biodiversity Protection System nga magbiya na sa manual nga proseso sa pag encode sa kasayuran, kay didto sa field, gamit ang SMART ug CyberTracker applications nga anaa na sa smartphones, kini na ang magtumbok sa mga lugar nga mat namatikdan nga risgo sa sunog, mga illegal nga kalihukan sama sa pagpamutol sa kahoy, pagtukod og mga balay sa mga kalasangan ug pagpakatag sa mga basura, nga sagad mao usab ang unang maka-padaku sa sunog sa mga kalasangan.

Kini nga mga mapa nga mya datus na sa LAWIN, iduso sa DENR ngadto sa Forest Management Bureau (FMB) aron kahatagan og mga programa sa pagpanalipod niini gikan sa mga sunog ug  ang paghimo sa  mga lakang nga mapugngan ang susamang hulga ngadto sa  plantasyon. 

Niadtong milabay nga buwan, nagpagawas si PENRO Ariel Rica sa Memorandum pinetsahan og February 27, 2024 ngadto na sa CENRO Tagbilaran City ug CENRO Talibon aron hulmahon na ug ireorganisa ang tagsa-tagsa ka mga fire brigades, dili lamang sa mga buhatan apan usab sa mga peoples’ organizations.

Kalakip niini ang kamanduan sa pagpalapad sa kampanya sa pagpugong sa mga sunog ug pagpatay niini aron mapalig-on ang mga katakus sa mga komunidad sa pagpugong ug pagpawong sa forest ug grassland fires.

Kasagaran nga mga sunog sa mga kalasangan, magpanghitabo sa panahon sa tinghuwaw ug kananag gay na ang mga sagbot nga dali ra kaayo nga dangpon sa kalayo. (RAHC/PIA7 Bohol)