CAMIGUIN (PIA) -- Aron madugangan ang gidaghanon sa mga turista sa isla sa Camiguin, partikular sa lungsod sa Guinsiliban, gipasiugda sa lokal nga kagamhanan ang pagpalambo sa eco-tourism, nga nagtukod og dugang kahigayonan sa katawhan sa Guinsiliban, lakip na ang pagduso ug direksyon sa gobyerno, ug tumong sa maayong pagdumala.

Si Donnabelle Francisco, municipal tourism officer, niingon nga ang Guinsiliban sa pagkakaron usa ka 6th-class municipality, ug limitado ang ilang budget sa pagpatuman sa mga programa. Busa, ilang gimugna ang community-based tourism management, usa ka porma sa turismo nga nagtinguha sa paghatag ug gahum sa mga komunidad, "nga dili lang ang ahensya sa gobyerno ang maka-benefit pero ingon man ang paghatag gahum sa atong mga komunidad, ang mga lumulupyo," ingon niya.

Kini nga inisyatiba nagpakita sa kooperasyon sa tanan—mga lumulupyo ug LGU sa Guinsiliban—nga nakatampo sa pagpalambo sa turismo.

Dugang ni Francisco nga ang non-government organizations (NGOs) o ang pribadong sektor makatabang sa pagkab-ot sa mga pangandoy sa komunidad pinaagi sa community-based tourism management. Busa, dili lang ang LGU ang importanteng partisipante; nakigtambayayong usab kini sa mga tawo nga adunay panghunahuna sa negosyo ug andam nga magsugod sa ilang kaugalingon nga nakabase sa komunidad nga mga kalihokan sa pagdumala sa turista.

Lakip sa mga lugar nga gitutokan sa kalamboan sa Guinsiliban mao ang Cabuan Community Village and Coastal Tour, Guinsiliban Aqua Marine Park, ug Monte Calbaryo—ang unang duha duol sa tubig, samtang ang naulahi nahimutang sa Mt. Ilihan.

Ang entrance fee niining mga dapita nagkantidad lang og ubos sa P50, samtang ang abang sa lamesa magsugod sa P150, ug ang mga ekipo sa snorkeling anaa sa sulod aron magamit dayon.

Gipaambit usab ni Francisco ang mga pagpangandam sa lokal nga gobyerno alang sa umaabot nga Panaad 2024, usa ka relihiyosong buhat sa probinsya, aron maakomodar ang daghang pagdagsa sa mga lokal ug turista.

“Para sa atong ‘Camiguin Isle Be There’ booth, naa didto ang mga serbisyo ang 'one town, one product, one barangay, one product.' We will also offer free charging didto sa amoang booth so tanan mga nanaad, kadtong namaklay pwede mo magpahulay. Unya nag offer pud mi ug kakanin nga libre, kape, binignit. We would like to sustain nga ang mga trabahante, empleyado sa munisipyo naay ga-offer gayud murag mao nani ang among one way of giving or sharing our blessings, kani Panaad,” matod ni Francisco.

Gidugang usab sa opisyal sa turismo nga ang lokal nga gobyerno naglakip sa turismo sa ilang mga tumong alang sa pagtrabaho sa maayong pagdumala, nga nagpasiugda sa turismo isip usa sa mga makatabang nga aspeto sa lungsod sa pagtukod sa usa ka mas lig-on ug mas disiplinado nga komunidad. (MGAB/PIA-10/Camiguin)